Afbeelding 1
De benaming 'Transistor' is een samentrekking van 'TRANSfer' en 'varISTOR'. In 1947 werd de transistor ontdekt door de heren Shockley, Bardeen en Brittain tijdens experimenten met het materiaal Germanium. Vòòr die tijd gebruikte men Germanium voor het maken van diodes. De eerste transistor had ongeveer de afmetingen van een golfbal. Veel electronici gebruiken de afkorting 'tor'.
Afbeelding 2
Er bestaan twee hoofdsoorten transistoren: NPN en PNP. Een transistor
heeft een Collector, een Basis en een Emitter, respectievelijk
aangegeven met C, B en E.
Bij een NPN-tor is de aansluiting: Vcc - Belasting - NPN-tor - Massa
(zie fig.1 en fig.2 hierboven)
Bij een PNP-tor is de aansluiting: Vcc - PNP-tor - Belasting - Massa
(zie fig.3 en fig.4 hierboven) (Vcc is een term die veelvuldig in
schema's wordt gebruikt en betekent 'Positieve voedingsspanning').
De NPN-transistor is iets gemakkelijker te produceren en is daarom
goedkoper. De NPN-transistor wordt daarom het meest gebruikt.
Afbeelding 3
In fig.1 en fig.2 in schema 3 ziet u de spanningsniveau's bij een
NPN-transistor. Wanneer we de ingang aan de massa leggen, dan spert T1
en ligt de uitgang op bijna hetzelfde niveau als de voedingsspanning
(fig.1). Leggen we de ingang aan de voedingspanning, dan geleidt T1 en
ligt de uitgang aan massa (fig.2).
In fig.3 en fig.4 in schema 3 ziet u de spanningsniveau's bij een
PNP-transistor.
Wanneer we de ingang aan de voedingspanning leggen, spert T2 en ligt de
uitgang op bijna hetzelfde niveau als de massa (fig.3). Leggen we de
ingang aan de massa, dan geleidt T2 en ligt de uitgang op bijna
hetzelfde niveau als de voedingspanning (fig.4).
Onderdelenlijst: T1 BC547, T2 BC557, R1 4k7, R2 47k
Van het schakelprincipe in afbeelding 4 maken we gebruik bij het schakelen van LED's.
Afbeelding 4
Wanneer we bij een NPN-transistor (zie fig.1 en fig.2 in schema 4) de
Basis aan een negatieve spanning leggen, dan spert de transistor en zijn
de LED's gedoofd (fig.1). Leggen we de basis aan een positieve spanning,
dan geleidt de transistor en branden de LED's (fig.2.)
Wanneer we bij een PNP-transistor (zie fig.3 en fig.4 in schema 4) de
Basis aan een positieve spanning leggen, dan spert de transistor en zijn
de LED's gedoofd (fig.3). Leggen we de basis aan een negatieve spanning,
dan geleidt de transistor en branden de LED's (fig.4).